Της Αννάνθης Κοκκινίδη
Πιθανώς δεν υπάρχει άλλη κατάσταση όσον αφορά στη συζυγική και γονική σχέση τόσο επώδυνη όσο ο χωρισμός από τον άλλο γονέα του παιδιού σας. Η ένταση των συναισθημάτων που βιώνουν και οι δύο γονείς για το τέλος της συντροφικής τους σχέσης αλλά και ο ένας για τον άλλο μπορεί να προκαλέσει δυσκολία στη διαχείριση τους, στιγμές πόνου παρόμοιου με το πένθος, ακόμη και ακραίες συμπεριφορές που ίσως οδηγούν σε ευρύτερο διχασμό.
Σε αυτή την καινούρια συνθήκη που οι ισορροπίες αλλάζουν και η προσαρμογή, τουλάχιστον στην αρχή, μοιάζει ακατόρθωτη μπορεί συχνά να παραβλέψουμε τις βαθύτερες ανάγκες των παιδιών μας αλλά και τον υποστηρικτικό μας ρόλο προς αυτά.
Όπως και να αισθάνεστε όμως εσείς για τον άλλον γονέα είναι σημαντικό να θυμάστε ότι είναι προς το συμφέρον του παιδιού και οι δύο γονείς να συνεχίσουν να συμμετέχουν στη ζωή του παιδιου και να αρπάζουν κάθε ευκαιρία να του τονίζουν τη σημαντικότητά του.
Φυσικά μιλώ για γονείς που υποστήριξαν και έχουν βαθειά θέληση να συνεχίσουν να υποστηρίζουν επάξια τον γονικό τους ρόλο.
Ειδικά για τους γονείς που υποστηρίζουν και υιοθέτησαν το attachment parenting και έχουν δέσμευτει σε αυτόν τον τρόπο ανατροφής , κάθε γονικός χωρισμός μπορεί να φαίνεται για σας καταστροφικός.
Σε αυτήν την περίπτωση η συναισθηματική βάση του παιδιού σας γίνεται πολύ σημαντική καθώς η ανάγκη του για σταθερότητα και συνέχεια παραμένει υψηλή.
Αυτό το άρθρο έχει καθαρά συμβουλευτικό ρόλο και είναι μια προσπάθειά μας να σας θυμήσουμε όσα ήδη ξέρετε σαν γονείς των παιδιών σας καλύτερα από όλους τους άλλους.
Δώστε χρόνο στον εαυτό σας
Αρχικά πέρα από γονείς είμαστε και άνθρωποι. Ο χωρισμός είναι μια μεγάλη απώλεια. Είναι σημαντικό να εκφράσετε όλα τα συναισθήματά σας. Θλίψη, οργή, απογοήτευση, φόβο, αγανάκτηση, αλλά μέσα σε έναν ασφαλή και φυλασσόμενο χώρο.
Δώστε στον εαυτό σας την ευκαιρία να θρινήσει, να ξεσπάσει και να προχωρήσει.
Εμπιστευτείτε τη θεραπευτική ικανότητα του παιδιού σας να εκφραστεί και σεβαστείτε το γεγονός ότι η ικανότητα κάθε γονέα να προσφέρει ενσυναίσθηση σε περιόδους δυσφορίας είναι κατι που θα ενδυναμώσει τη σχέση του με το παιδί αλλά και θα μειώσει την δική σας ένταση προς αυτόν.
Μόνο εσείς μπορείτε να ακούσετε και βιώσετε τα συναισθήματά σας - το παιδί σας δεν αξίζει να τα λάβει ούτε φυσικά να τα υιοθετήσει.
Δημιουργήστε χρόνο και χώρο για τον εαυτό σας προσκαλώντας άλλους αγαπημένους ανθρώπους να είναι μαζί με το παιδί σας για κάποιες ώρες.
Αναζητήστε την ενθάρρυνση και υποστήριξη άλλων σημαντικών ενηλίκων η οποία όμως δεν θα τροφοδοτεί την κατάσταση θυματοποίησής σας ή την αρνητικότητά σας.
Ζητήστε επαγγελματική υποστήριξη από έναν ειδικό ψυχικής υγείας αν αντιληφθείτε ότι τη χρειάζεστε ή αν οι δυσλειτουργίες που προκύπτουν είναι δύσκολα διαχειρίσιμες από σας.
Συχνά σε ανθρώπους που μόλις βίωσαν επώδυνο χωρισμό προκύπτει μια ανάγκη να επιδιώξουν την τιμωρία του μέχρι πρότινος συντρόφου σας. - Είναι μια συμπεριφορά που φαίνεται να χειροτερεύει από πολλές απόψεις την ήδη φορτισμένη σχέση μεταξύ σας αλλά κυρίως με τα παιδιά σας.
Προσπαθήστε να διατηρήσετε σαφή, στοργικά, σταθερά όρια με όλους γύρω σας τόσο προς όφελος του παιδιού σας όσο και προς το δικό σας.
Να είστε παρόντες για το παιδί σας
Ακούστε το, επιβεβαιώστε το, ξανά και ξανά… Να είστε έτοιμοι για μεγάλα και ακατάστατα συναισθήματα.
Αφήστε τα συναισθήματά τους να εκφραστούν και να θυμάστε ότι δεν είναι στην πραγματικότητα για εσάς.
Συνδεθείτε με αγκαλιές και φυσικό παιχνίδι.
Δείτε κάθε ξέσπασμα ως απαραίτητη έκφραση της διαδικασίας επούλωσης - θρηνούν και αυτά και μάλιστα κάτι για το οποίο δυσκολεύονται να καταλάβουν πως προέκυψε.
Αναγνωρίστε ότι τα μεγάλα συναισθήματα του παιδιού σας μπορεί να προκληθούν από μικρά γεγονότα.
Προσπαθήστε να δεσμευτειτε σε κάποια ειδική ώρα κάθε μέρα, ακόμη και 15 λεπτά, κατά την οποία θα αφιερώσετε χρόνο αποκλειστικά για το μικρό σας, που μπορεί να ικανοποιήσει την ανάγκη του παιδιού για επαφή με σας ειδικά όταν νιώθει την προσοχή σας να τραβάται αλλού.
Ένα παιδί που εμφανίζει επιθετική συμπεριφορά κάποιες φορές είναι αυτό που αισθάνεται ανασφαλές και αβοήθητο - δώστε στοργική προσοχή.
Αποδεχτείτε συναισθηματικά το παιδί σας για τα θετικά συναισθήματά του απέναντι σε έναν πρώην σύντροφο ή έναν νέο θετό γονέα.
Τα παιδιά χρειάζονται τη διαβεβαίωση ότι δεν είναι υπεύθυνα για τη διάλυση της οικογένειας και ότι είναι σημαντικά και για τους δυο σας.
Χρησιμοποιήστε τη θεραπεία παιγνιδιού για να επιτρέψετε στο παιδί σας να αντιμετωπίσει καταστάσεις για τις οποίες δυσκολεύεται να εκφραστεί.
Σεβασμός
Πάντα να μιλάτε με σεβασμό για τον άλλο γονέα - η κριτική σας προς τον άλλον γονέα είναι σαν να επικρίνετε το παιδί σας.
Διαβεβαιώστε το παιδί σας ότι ακόμη και αν μένετε πια χωριά αγαπάτε τον άλλο γονέα του κυρίως γιατί θα είναι πάντα ο γονιός του.
Από τα μεγαλύτερα διλήμματα για ένα παιδί είναι να αισθάνεται ότι πρέπει να επιλέξει μεταξύ κάθε γονέα. Το αίσθημα ασφαλείας που τώρα το χρειάζεται πιο πολύ από ποτέ φαίνεται έτσι να μεγαλώνει.
Τα παιδιά προσαρμόζονται καλύτερα όταν έχουν πιο τακτική και συχνή επαφή με τους δύο γονείς.
Προσπαθήστε να βρείτε έναν τρόπο συμμετοχής κάθε γονέα σε ειδικές περιστάσεις που θα περιλαμβάνουν πολλά από τα στοιχεία την καθημερινότητας του παιδιού. Ευχαριστα και δυσάρεστα...
Επικοινωνήστε άμεσα και ιδιωτικά με τον πρώην σύντροφό σας και όχι μέσω του παιδιού.
Μεταβάσεις
Αποφασίστε για τις ρυθμίσεις επαφής με τον κάθε γονέα με τις ανάγκες του παιδιού ως προτεραιότητα.
Υποστηρίξτε το παιδί σας στην επιλογή του τι θέλει να πάρει μαζί του όταν μένει μακριά από το κύριο σπίτι του.
Αφήστε τα αντικείμενα να μετακινούνται μεταξύ σπιτιών (ακόμα και αν μερικές φορές αισθάνεται οδυνηρό να τα δείτε, θα δίνουν στο παιδί σας μια αίσθηση συνέχειας και ασφάλειας)
Κατά τον αποχωρισμό σας για να πάει στον άλλο γονέα, διαβεβαιώστε το παιδί σας ότι θα επανενωθεί μαζί σας σύντομα.
Αφήστε χρόνο για να περάσουν οι μεταβάσεις με τον ρυθμό που ταιριάζει σε όλους σας, είναι μια συνεχής διαδικασία που ο χρόνος είναι σημαντικός κυρίως όταν οι αλλαγές είναι πολυ-επίπεδες.
Στην αναστάτωση μείνετε συνδεδεμένοι με το παιδί σας αντί να το απορρίψετε ή να το κάνετε να τρέξει στον άλλο γονέα με τον θυμό ή την αγωνία του.
Επικυρώστε τα συναισθήματα του παιδιού σας σχετικά με τον επικείμενο χωρισμό και αφήστε χρόνο και χώρο ώστε τα συναισθήματά του να εξελιχθούν.
Εάν είναι δυνατόν, δεσμευτείτε για σταθερότητα και αποφύγετε σημαντικές αλλαγές τις οποίες το παιδί σας μπορεί να θεωρήσει ενοχλητικές.
Νιώστε εκτίμηση για έναν στοργικό γονέα. Είναι δώρο για το παιδί σας ακόμα κι αν εσείς το αισθάνεστε σαν απειλή.
Μια νέα αρχη
Εμπιστευτείτε τελος την ικανότητά σας να αγαπάτε το παιδί σας, να το ακούτε και να επικυρώνετε τη θλίψη του.
Απο δω και πέρα είναι μια νέα αρχή για όλους σας.
Αν επικρατήσει η αποδοχή προς τον χωρισμό, προς τον εαυτό σας, προς το παιδί σας και προς τον άλλον γονέα θα γίνει πιο ομαλή η μετάβαση....
Να θυμάστε....
Κάθε παιδί σας είναι ένας μοναδικός ξεχωριστός άνθρωπος.
Αφήστε το να εκφραστεί όπως έχεις ανάγκη, ακόμη και αν ο,τι πει δεν ακουστεί αρεστό προς εσάς.
Ξέρω φοβάστε...
Είστε και εσείς πληγωμένοι...
Συχνά βιώνετε μέσα στη νέα συνθήκη συναισθήματα που μοιάζουν σαν πέτρες έτοιμες για κατολίσθηση....
Όμως το παιδί σας σας αγαπάει βαθειά...
Και ίσως του λείπει η προηγούμενη ζωή του... Ο άλλος γονέας του...
Αν και εσείς δείχνετε πόσο το αγαπάτε και το αποδέχεστε, αυτό και τη συμπεριφορά του, θα αισθανθεί ασφάλεια και έτσι ή σοφία που το διακρίνει θα βγει στην επιφάνεια και με τη βοήθεια σας θα είναι το γιατρικό του.
Της Αννάνθης Κοκκινίδη
Συστημικής Ψυχοθεραπεύτριας
Ιδρύτριας του Κέντρου Συστημικής Ψυχοθεραπείας "ΤΟ ΜΟΤΊΒΟ"