Της Αννάνθης Κοκκινίδη
Η "Δυναμη" ορίζεται ως η ικανότητά μας να ενεργούμε με ολοκληρωμένο τρόπο, με αυτοπεποίθηση, αυτοσυγκέντρωση και εσωτερική ώθηση, ενώ θεωρείται ένας κρίσιμος παράγοντας στη διαμόρφωση των κοινωνικών σχέσεων.
Η άποψη πως ένα άτομο με δύναμη είναι επιτυχημένο, τυχερό και ανεξάρτητο και ότι απολαμβάνει την υπεροχή του, τον σεβασμό των άλλων, και την επιρροή προς αυτούς είναι κοινωνικά διαδεδομένη.
Συχνά όντως παρατηρείται πως η κατοχή της δύναμης μεταμορφώνει τα άτομα ψυχολογικά, διαμορφώνει τη συμπεριφορά τους και παράγει μια διαρκή επίδραση στην ατομική τους κατάσταση και στην επιρροή που έχουν σε άλλους.
Ο τρόπος όμως με τον οποίο χειριζόμαστε τη δύναμή μας, καθοδηγεί την προσωπική και επαγγελματική μας ζωή.
Καθορίζει την ενσυναίσθηση, τη γενναιοδωρία μας, την ευγένεια, την πνευματική αυστηρότητα και τη συνεργατική δύναμη των συστημάτων που ανήκουμε και των κοινωνικών δικτύων μας. Καθορίζει επίσης την προσωπική επιτυχία, την ηρεμία και την ψυχική και σωματική μας υγεία.
Πολλές συμπεριφορές μας, όπως απληστία, αλαζονεία, φυλετική και σεξουαλική βία αλλά και η προσπάθεια χειρισμού και χειραγώγησης συχνά προκύπτουν από το πώς χειριζόμαστε τη δύναμή μας και τι θέλουμε να πετύχουμε με αυτή.
Αν σκεφτόμαστε τη δύναμη μόνο ως καταναγκαστική δύναμη, εξουσία , επιρροή ή απάτη μας κάνει να βλέπουμε την μια μόνο όψη της έννοιας της δύναμης. Πισω από αυτή τη φερόμενη ως δύναμη ίσως βρίσκεται μια αδυναμία. Μια αδυναμία να καλύψουμε τις ανάγκες μας μόνοι μας, μια αδυναμία να κάνουμε επαφή με τον σημαντικό εαυτό μας, και έτσι αναζητούμε τρόπους έξω από μας, τρόπους δυσλειτουργικούς για τις κοινωνικές μας σχέσεις αλλά τελικά και για την ψυχική μας υγεία.
Η δύναμη έχει διεισδυτικότητα στην καθημερινή μας ζωή καθώς διαμορφώνει κάθε αλληλεπίδραση μας.
Από τη σχέση με το σύντροφό μας, τα παιδιά ή τους γονείς μας μέχρι το πως θέτουμε τα όρια μας ως άνθρωποι, πώς σεβόμαστε τους συνομιλητές μας, πώς κάνουμε υπομονή και πώς δουλεύουμε σε ατομικά η ομαδικά πλαίσια.
Βρίσκεται σε πράξεις καθημερινές, σε κάθε αλληλεπίδραση και σε κάθε σχέση, με τον εαυτό μας ή τους άλλους.
Είτε πρόκειται για μια προσπάθεια να ασκήσουμε δύναμη σε άλλους, είτε για το αν εμείς καταφέρνουμε να αντιληφθούμε ποια εσωτερική δύναμη μας ωθεί να έχουμε κάτι τέτοιο ανάγκη.
Βρίσκεται στο αν θα παρέχουμε μια δεύτερη ευκαιρία στη σχέση μας με κάποιον άνθρωπο ή στο αν εμείς δίνουμε την ευκαιρία στον εαυτό μας να απολογηθεί, να συγχωρέσει, να χαλαρώσει, να κάνει λάθη.
Βρίσκεται στο αν θα μπορέσουμε να θέσουμε σ' έναν φίλο τη σωστή ερώτηση για να του προκαλέσουμε δημιουργική σκέψη, ή αν θα καταφέρουμε να παρατηρήσουμε τον εαυτό μας, να αναρωτηθούμε για τις δικές μας σκεψεις, να αντιληφθούμε τα δικά μας μοτίβα, τις δικές μας ανάγκες.
Βρίσκεται στο αν θα καταφέρουμε να πείσουμε το παιδί μας να κάνει κάτι για " το καλό του" ή αν θα αντιληφθούμε ότι η δύναμη της αγάπης που θα του προσφέρουμε ίσως αρκεί για το αναγνωρίσει μόνο του.
Η δύναμη βρίσκεται μέσα και έξω μας.
Βρίσκεται στη σχέση με τον εαυτό μας και στις σχέσεις μας με τους άλλους.
Βρίσκεται στο να καταφέρουμε να αντιληφθούμε πως η κατεύθυνση που θα επικεντρώσουμε τις δυνάμεις μας, είναι επιλογή μας και έχει αποκλειστικό στόχο την ικανοποίηση και την προσπάθεια του εαυτού μας για εσωτερική ισορροπία.
Θα γίνει "η Δύναμη μας" τέλικα αν αποδεκτούμε πως κάνεις δεν έχει δύναμη επάνω μας αν εμείς δε του τη δώσουμε, αλλά και πως εμείς δεν έχουμε δύναμη πάνω σε κανέναν αν δε μας το επιτρέψει.
Δεν μας επηρεάζει κάνεις αν δε θέλουμε να επηρεαστούμε,
δε μας θυμώνει κάνεις αν δεν το επιτρέψουμε στον εαυτό μας να θυμώσει,
δε μας κάνει ευτυχισμένους κάνεις πάρα μόνο η δική μας άποψη περί ευτυχίας....
Η δύναμη πηγάζει από την εξεύρεση ισορροπίας μεταξύ της ικανοποίησης των δικών μας επιθυμιών και την παραδοχή της αποκλειστικής ευθύνης που έχουμε για αυτες, και της εστίασης σε άλλους ανθρώπους από τους οποίους αναζητούμε να καλύψουμε τις ανάγκες μας.
Ίσως η πιο σημαντική δύναμη τελικά να είναι αυτή που πηγάζει από την αγάπη και την αποδοχή πρώτα προς τον εαυτό μας και γίνεται πηγή δυνάμεων φροντίδας και σεβασμού προς όλους.
Της Αννάνθης Κοκκινίδη
Συστημικής Ψυχοθεραπεύτριας
Ιδρύτριας του Κέντρου Συστημικής Ψυχοθεραπείας "ΤΟ ΜΟΤΊΒΟ"