Λογική κι Ευαισθησία

Λογική κι ευαισθησία. Αέναη συγκρούση, δύσκολη συγχώνευση.

Η λογική, πυξίδα που χαράζει ασφαλείς διαδρομές, ενώ η ευαισθησία, φλόγα που ζητά να φωτίσει τις κρυμμένες μας επιθυμίες.

Η μία ψυχρή και δομημένη, αρχόντισσα χτίζει τείχη για να μας προστατεύσει από το χάος, ενώ η άλλη, τρυφερή κι ατίθαση, νεράιδα, διεκδικεί την ελευθερία να νιώσουμε, να συνδεθούμε, να βιώσουμε.

Η συγχώνευσή τους είναι μια πρόκληση, ένα εύθραυστο εγχείρημα που απαιτεί θάρρος και δεξιότητα. Στη συστημική ψυχοθεραπεία, ο εαυτός δεν είναι απομονωμένος, αλλά μέρος ενός πλέγματος σχέσεων, όπου κάθε εσωτερική σύγκρουση αντανακλά τη δυναμική του ευρύτερου συστήματος. Η συναισθηματική νοημοσύνη γίνεται οδηγός, βοηθώντας μας να αναγνωρίσουμε, να κατανοήσουμε και να αξιοποιήσουμε τα συναισθήματά μας, αντί να τα καταπνίγουμε ή να τα αφήνουμε να μας παρασύρουν.

Η λογική συχνά αναλαμβάνει τον έλεγχο, επιβάλλοντας τάξη στο χάος της ψυχής. Μας καθοδηγεί να περπατάμε με σταθερά βήματα, να αποφεύγουμε κινδύνους, να κρατάμε αποστάσεις από το αβέβαιο, από το απειλητικό. Είναι ο φύλακας που μας προστατεύει, αλλά και ο δεσμοφύλακας που μας περιορίζει. Όταν κυριαρχεί, θυσιαζονται επιθυμίες στον βωμό των "πρέπει" και των "λογικών επιλογών". Η υποταγή γεννά μοναξιά, μια αίσθηση κενού, σαν να έχουμε προδώσει τον βαθύτερο εαυτό μας που αναζητά εγγενώς τη σύνδεση. Η συναισθηματική νοημοσύνη μας καλεί να ακούσουμε αυτό το κενό, να ονομάσουμε τον φόβο, τη λαχτάρα ή τη θλίψη και να τα εντάξουμε στις αποφάσεις μας, αντί να τα απαρνηθούμε.

Η ευαισθησία, αντίθετα, είναι η φωνή της καρδιάς που μας σπρώχνει προς την ελευθερία, την αυθεντικότητα,την έκφραση, την ένωση με τους άλλους. Είναι η δύναμη που μας καλεί να αγκαλιάσουμε τον πόνο, την αγάπη, ακόμα και τον φόβο, αντί να τους αποφύγουμε. Όμως, η ευαισθησία χωρίς τη λογική κινδυνεύει να μας παρασύρει σε ακρότητες, να μας αφήσει εκτεθειμένους σε έναν κόσμο που δεν συγχωρεί την ευαλωτότητα.

Ο Ίρβιν Γιάλομ, στο βιβλίο του Η Θεραπεία του Σοπενχάουερ, γράφει:

"Η ζωή είναι μια σπίθα ανάμεσα σε δύο σκοτάδια, το σκοτάδι πριν γεννηθούμε και το σκοτάδι μετά. Το να ζεις σημαίνει να αγκαλιάζεις τη σπίθα".

Ενώ στο βιβλίο του Όταν Έκλαψε ο Νίτσε, γράφει:

"Η ελευθερία δεν είναι το τέλος του δρόμου, αλλά η αρχή. Δεν είναι η απουσία περιορισμών, αλλά η ικανότητα να επιλέγεις τι θα σε περιορίσει".

Αυτα τα αποσπάσματα φωτίζουν την ουσία της ευαισθησίας, την ικανότητα να αγκαλιάσουμε το εφήμερο, το αβέβαιο, την ομορφιά της στιγμής, ακόμα κι αν η λογική μας προειδοποιεί για την παροδικότητά της και μας προτρέπουν να απελευθερώσουμε για λίγο το οποιοδήποτε συναίσθημα από τα δεσμά της εκλογίκευσης.

Όπως στη φυσική τα ετερώνυμα έλκονται με στόχο την ισορροπία έτσι και η συστημική θεώρηση μας προτείνει να δημιουργήσουμε έναν χώρο όπου λογική και ευαισθησία θα συνομιλούν. Εναν τόπο ομοιόστασης, όπου ο εαυτός δεν κατακερματίζεται, αλλά ενοποιείται μέσα από την αποδοχή όλων του των πτυχών.

Η αλλαγή δεν έρχεται με τη βία, αλλά με την περιέργεια: τι θα γινόταν αν ακούγαμε τη φωνή που έχουμε σιωπήσει; Τι θα γινόταν αν, αντί να υπακούμε στον φόβο, τον κοιτάζαμε στα μάτια; Αυτή η στάση ανοίγει δρόμους για νέες αφηγήσεις, όπου η ευαισθησία δεν είναι αδυναμία, αλλά πηγή δύναμης.

Το κυνήγι της ευτυχίας δεν είναι μια ευθεία γραμμή, αλλά πολλές τέμνουσες στο διαβα της ζωής ανάμεσα στις δύο πρωταγωνιστριές μας σήμερα. Είναι η στιγμή που επιτρέπουμε στον εαυτό μας να νιώσει, να ρισκάρει, να συνδεθεί, χωρίς να χάσει την πυξίδα της σύνεσης.

Μέσα από αυτή τη συγχώνευση διεκδικούμε φευγαλέες εικόνες ξέγνοιασιας με συναισθήματα ικανά να αντισταθούν στην αιχμηρη πίεση της πραγματικότητας, χωρίς να παρασυρόμαστε στο σύνολο των επιλογών μας στην επικινδυνότητα.

Θέλει τέχνη, να ενωθεί η τρυφερότητα με τον ρεαλισμό.

Αν βρούμε τη δύναμη να αντιστεκόμαστε κάποιες φορές στο δέος της λογικής και να επιτρέπουμε στην ψυχή να εκφράζεται, ίσως ανακαλύψουμε ξεχασμένες πτυχές του εαυτού μας, χαρές που αρνηθήκαμε, πόθους που καταπνίξαμε, συναισθήματα που θάφτηκαν για χάρη της, σπίθες ευτυχίας που αξίζει να κυνηγήσουμε στο δρόμο προς την αυτοπραγμάτωση.

Της Αννάνθης Κοκκινίδη

Ψυχολόγου - Συστημικής Ψυχοθεραπεύτριας

Κέντρου Συστημικής Ψυχοθεραπείας "ΤΟ ΜΟΤΊΒΟ"